Gebruik domotica, maar alleen op maat!

Ik heb de redactie van deeljezorg beloofd mijn visie op Ehealth te geven. Deze blogs op www.deeljezorg.nl vind je ook hier op www.verkaar.eu. Ikzelf ben een grootgebruiker van alles wat maar op een computer lijkt, of gelukkig juist niet meer lijkt.  Gemak dient de mens is mijn motto en Ehealth is gewoon een ander woord voor technologische vernieuwing in de zorg. Maar het moet dan wel gemak opleveren. En als het even kan ook nog kosten besparen.

Ehealth is een verzameling van technologische vernieuwingen. Ik maak daar gemakshalve altijd een onderverdeling in:

  • Domotica, technische hulpmiddelen voor in en om het huis;
  • Digitale communicatie tussen met name zorgvragers en zorgverleners;
  • Tools als zorgondersteuning voor zorgvragers (en zorgverleners);
  • Digitale gegevensuitwisseling, tussen zorgvrager, zorgverlener, verzekeraar en overheid;

In veel gevallen is er wel sprake van vermenging van deze categorieën, maar het lijkt me handig de grote hoeveelheid Ehealth innovaties wat onder te verdelen en dan eens te kijken wat het oplevert.

Mijn vraag ten aanzien van Ehealth oplossingen is dan ook: wat brengt het mij als zorgvrager en wat brengt het de samenleving als geheel. Ik zal de komende weken elke keer kort inzoomen op een categorie en daar mijn mening over geven. Ik begin met Domotica.

Een aantal jaren geleden deden collega’s van me onderzoek naar het gebruik van Domotica voorzieningen in een nieuwbouw complex voor ouderen. Dat complex was met veel subsidiegeld ingericht en de vraag was: wat levert het op? Wat meteen opviel was dat veel van de bewoners van het complex veel jonger waren dan dat we dachten.  Ze waren in deze woningen gaan wonen met een blik op de toekomst en niet omdat ze op dat moment al zorg nodig hadden. Domotica trekt in elk geval jongere ouderen aan, die gewend zijn aan techniek.

Wat ook opviel was dat veel van de techniek, zoals bijvoorbeeld automatische lichtschakelaars niet werden gebruikt: te irritant, bewoners wilden zelf controle over hun huis hebben. Dat paste ook wel bij de leeftijd van de meeste gebruikers.

Was de domotica daarmee waardeloos? Nee, maar het is wel van groot belang eerst met gebruikers te praten wat hun behoeften zijn en dan pas te investeren en te installeren. In dit project was echt wel sprake van’ technologie- en subsidiegedrevenheid’. Overigens hadden we indertijd een erg gewilde en druk bezochte / geboekte Techno Zorg bus die mensen liet kennismaken met al deze technische innovaties. Helaas kennen dergelijke projecten maar een korte termijn subsidie, terwijl het in gebruik komen van deze innovaties veel tijd kost. Misschien is het zinvol  nu (na tien jaar) toch nog eens een keer een Techno Zorg bus (tour) op te zetten?

Levert Domotica nu geld op, want het kost ook geld. Het effect van domotica is dat mensen langer thuis kunnen blijven wonen. Dat levert de Awbz geld op, het kost gemeenten geld (op dit moment). Maar thuis blijven wonen – voor zover dat met domotica kan worden verlengd –  is volgens mij echt wel voordeliger voor de samenleving als geheel. Maar dan moeten domotica voorzieningen veel meer op maat gemaakt worden en ook veel meer op initiatief van bewoners, zorgvragers zelf, tot stand komen. Alleen dan zal er sprake zijn van goed en veel gebruik en maakt het je mogelijk langer thuis te blijven wonen.